L. F. Marsilji: prvi antikvar Srbije
DOI:
https://doi.org/10.21301/EAP.v10i3.3Ključne reči:
L. F. Marsigli, istorija discipline, antikvar, arheologija u SrbijiApstrakt
Tlo današnje Srbije – kako nam ukazuju brojni prikazi istorije arheologije u našoj zemlji – bivajući delom Osmanskog carstva gotovo da nije privlačilo nikakvo interesovanje antikvara sve do druge polovine XVIII stoleća. Nasuprot tome, osvrt na lik i delo L. F. Marsiljija (Luigi Ferdinando Marsigli, 1658—1730) nudi bitno drugačiju sliku korena arheologije na ovim prostorima. Grof Marsilji je krajem XVII veka, kao pripadnik austrijske carske armije, proveo gotovo dve decenije na prostorima srednjeg Podunavlja tokom kojih se upoznao s bogatim nasleđem prošlosti (pre svega rimske) ovih krajeva. Rezultate svoje učenjačke delatnosti u Podunavlju sabrao je u delu pod nazivom Danubius Pannonico-Mysicus. U drugom tomu ovog dela, pod naslovom De antiquitatibus Romanorum ad ripas Danubii, u skladu sa najboljim starinarskim tradicijama učeni grof daje obuhvatan i sistematičan pregled rimske materijalne kulture duž dunavskih obala, kako sam kaže, Panonije i Mezije. Ukratko, svojim antikvarskim delanjem na samom terenu, a potom i objavljenim delom, L. F. Marsilji je dao snažan doprinos antikvarskoj tradiciji na tlu današnje Srbije, a zatim – posredno, kroz dela autora tokom narednih stoleća – i čitavoj srpskoj arheologiji.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Reference
Ashworth, William B. Jr. 2003. “Natural History and the Emblematic World View”. In The scientific revolution: the essential readings, ed. by Marcus Hellyer, 132–156. Malden, MA: Blackwell.
Babić, Staša. 2001. “Janus on the bridge: a Balkan attitude towards ancient Rome”. In Images of Rome. Perceptions of ancient Rome in Europe and the United States in the modern age, ed. by Richard Hingley, 167–182. Journal of Roman Archaeology Suplementary Series Number 44.
Banchig, Pierluigi. 2012. Balcani contesi: i luogi di Roma anticha nel confronto fra Asburgo e Ottomani. In La Scienza delle Armi: Luigi Ferdinando Marsili 1658–1730, a cura del Museo di Palazzo Poggi, 59–79. Bologna: Pendragon.
Bene, Sandor. 2006. ACTA PACIS – PEACE WITH THE MUSLIMS (Luigi Ferdinando Marsili's Plan for the Publication of the Documents of Karlowitz Peace Treaty. Camonae Hungaricae 3: 113–146.
Bene, Sandor. 2010. “Illyria or What You Will: Luigi Ferdinando Marsigli's and Pavao Ritter Vitezović's ‘Mapping’ of the Borderlands Recaptured from the Ottomans”. In Whose Love of Which Country, ed. by Balázs Trencsényi and Márton Zászkaliczky, 351–403. Leiden: Brill.
Brizzi, Giovanni. 2012. „Luigi Ferdinando Marsigli e le strutture romane sul Danubio”. In La Scienza delle Armi: Luigi Ferdinando Marsili 1658–1730, a cura del Museo di Palazzo Poggi, 53–57. Bologna: Pendragon.
Cavazza, Marta. 2002. The Insitute of Science of Bologna and the Royal Society in the Eighteenth Century. Notes and Records of the Royal Society of London. Vol. 56, No. 1: 3–25.
Cavazza, Marta. 2008a. “Marsili (or Marsigli), Luigi Ferdinando”. In New Dictionary of Scientific Biography, ed. by Noretta Koertge, 36–38. Vol. 5. Detroit: Thomson Gale.
Cavazza, Marta. 2008b. „Marsili, Antonio Felice”. In Dizionario Biografico degli Italiani – Volume 70 (2008). Dostupno na: http://www.treccani.it/enciclopedia/antonio-felice-marsili_%28Dizionario_Biografico%29/ (datum posete: 23. jun 2015.)
Cavazza, Marta. 2011. “Early Work on Electricity and Medicine in the Bologna Academy of Sciences: Laura Bassi and Giuseppe Veratti”. In Electricita and Life: Episodes in the History of Hybrid Objects, ed. by Giuliano Pancaldi,7–33. Bologna: Universita di Bologna, Dipartimento di Filosofia, Centro Internationale per la Storie delle Universita e della Scienza.
Cherry. John F. 2001. “Travel, Nostalgia, and Pausanias's Giant”. In Pausanias: Travel and Memory in Roman Greece, ed. by Susan E. Alcock, John F. Cherry and Jas Elsner, 93–126. Oxford: Oxford University Press.
Deák, Antal András, Miljenko Lapaine and Ivka Kljajić. 2004. Johann Christoph Müller. Kartografija i geoinformacije 3: 68–80.
Del Negro, Pietro. 2010. „Luigi Ferdinando Marsili e le armes savantes nell'Europa tra Sei e Settecento”. In La politica, la scienza, le armi: Luigi Ferdinando Marsili e la construzione della frontiera dell'Impero e dell'Europa, a cura di Raffaella Gherardi, 101–145. Bologna: CLUEB.
Del Negro, Piero. 2012. „Luigi Ferdinando Marsili tecnico della guerra”. In La Scienza delle Armi: Luigi Ferdinando Marsili 1658–1730, a cura del Museo di Palazzo Poggi, 9–17. Bologna: Pendragon.
Fantuzzi, Giovanni. 1770. Memorie della vita del generale co: Luigi Ferdinando Marsigli dedicate All' Emo e Revmo Sig. Cardinale Lazzaro Opizio Pallavicini. Bologna: Instituto delle Scienze.
Fuko, Mišel. 1971. Riječi i stvari. Nolit: Beograd.
Gherardi, Raffaella. 1980. Potere e constituzione a Vienna fra Sei e Settecento: Il „buon ordine” di Luigi Ferdinando Marsili. Bologna: Il Mulino.
Gherardi, Raffaella (a cura di) 1986. Introduzione a L. F. Marsili, Relazioni dei confini della Croazia e della Transilvania a Sua Maestà Cesarea (1699–1701). Modena: Mucchi.
Gherardi, Raffaella. 2010. „Introduzione. Sul confine dell’Impero e dell'Europa: la 'prudenza politica' e la scienza di Luigi Ferdinando Marsili”. In La politica, la scienza, le armi: Luigi Ferdinando Marsili e la construzione della frontiera dell'Impero e dell'Europa, a cura di Raffaella Gherardi, 7–19. Bologna: CLUEB.
Gherardi, Raffaella. 2012. „Dal mestiere delle armi alle scienze della guerra e della pace: le Relazioni di Marsili all'Imperatore (1699-1701)” In L'itinerario scientifico di un grande europeo, a cura di Walter Tega, 263–294. Bologna: Bononia University Press.
Gullino Giuseppe e Cesare Pretti. 2008. „Marsili, Luigi Ferdinando”. In Dizionario Biografico degli Italiani – Volume 70. Dostupno na: http://www.treccani.it/enciclopedia/luigi-ferdinando-marsili_%28Dizionario-Biografico%29/ (datum posete: 23. jun 2015.)
Henry, John. 2002. The Scientific Revolution and Origins of Modern Science. Basingstoke: Palgrave.
Kostić, Đorđe S. 2011. Dunavski limes Feliksa Kanica. Beograd: Arheološki institut.
Lodovisi, Achille. 2012. „Come nasce una frontiera: le ricognizioni di Luigi Ferdinando Marsili sul nuovo limes Balcanico”. In La Scienza delle Armi: Luigi Ferdinando Marsili 1658–1730, a cura del Museo di Palazzo Poggi, 167–173. Bologna: Pendragon.
Longhena, Mario. 1930. Il Conte L. F. Marsili. Un uomo d'arme e di scienza. Milano: Edizioni Alpes.
Marsigly, Ludwig Ferdinand. 1705. Relation dessen, das Ludwig Ferdinand Marsigly bey Anlaß der Ubergab Breysachs begegnet.
Marsigli, Luigi Ferdinando. 1711. Instrumentum Donationis Domini Comitis A. F. de Marsiliis, favore illustrissimi et excelsi Senatus et Civitatis Bononiæ, in gratiam novæ in eadem Scientiarum Institutionis.
Marsigli, Luigi Ferdinando. 1726. Danubius pannonico-mysicus: observationibus geographicis, astronomicis, hydrographicis, historicis, physicis perlustrarus et in sex tomos digestus. Hagae: P. Gosse – R.C. Alberts – P. de Hondt.
Marsili, Luigi Ferdinando. 1930. Autobiografia di Luigi Ferdinando Marsili messa in luce nel II centenario dalla morte di lui dal Comitato Marsiliano, a cura di Emilio Lovarini. Bologna: Nicolo Zanichelli.
McConnell, Anita. 1986. L. F. Marsigli's Voyage to London and Holland, 1721–1722. Notes and Records of the Royal Society of London. Vol. 41, No. 1: 39–76.
McConnell, Anita. 1993. L. F. Marsigli's Visit to London in 1721, and His Report on the Royal Society. Notes and Records of the Royal Society of London. Vol. 47, No. 2: 179–204.
Mihajlović, Vladimir V. 2013. “Biographies of Landscape through Marsigli's Biography”. In Abstracts. 19th Annual Meeting of the European Association of Archaeologists, ed. Jan Turek, 306. Pilsen: University of West Bohemia in Pilsen.
Molnar, Monika F. 2010. „Luigi Ferdinando Marsigli e gli Ottomani. La frontiera asburgico-ottomana dopo la pace di Carlowitz”. In La politica, la scienza, le armi: Luigi Ferdinando Marsili e la construzione della frontiera dell'Impero e dell'Europa, a cura di Raffaella Gherardi, 147–172. Bologna: CLUEB.
Momigliano, Arnold. 1950. Ancient History and the Antiquarian. Journal of the Warburg and Courtauld Institutes. Vol. 13, No 3/4: 285–315.
Moser, Stephanie. 2014. Making Expert Knowledge through the Image: Connections between the Antiquarian and Early Modern Scientific Illustration. Isis. Vol. 105, No. 1: 58–99.
Mrgić, Jelena. 2011. Criss-crossing the Danube with Marsigli. Belgrade Historical Review II: 165–190.
Nagy, Levente. 2010. „La frontiera, il buon governo e l'armonia mondiale. L. F. Marsili sulla frontiera della Transilvania”. In La politica, la scienza, le armi: Luigi Ferdinando Marsili e la construzione della frontiera dell'Impero e dell'Europa, a cura di Raffaella Gherardi, 173–197. Bologna: CLUEB.
Novaković, Predrag. 2003. Osvajanje prostora. Razvoj prostorske in krajinske arheologije. Ljubljana: Filozofska fakulteta.
Novaković, Predrag. 2014. Historija arheologije u novim zemljama Jugoistočne Evrope. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu.
Peri, Marvin. 2000. Intelektualna istorija Evrope. Beograd: Clio.
Piggot, Stuart. 1978. Antiquity Depicted: Aspects of Archaeological Illustration. London: Thames and Hudson.
Sartori, Renzo. 2003. “Luigi Ferdinando Marsili, Founding Father of Oceanography”. In Scienza e letteratura nella cultura italiana del Settecento, ed. by Gian Battista Vai and William Cavazza, 169–177. Bologna: Minerva Edizioni.
Schnapp, Alain. 1996. The Discovery of the Past. London: British Museum Press.
Stoye, John. 1994. Marsigli's Europe, 1680–1730: The Life and Times of Luigi Ferdinando Marsigli, Soldier and Virtuoso. New Haven: Yale University Press.
Thomas, Julian. 2004. Archaeology and Modernity. London: Routledge.
Trigger, Bruce G. 2008 [1996] A History of Archaeological Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Vaccari, Enzio. 2003. “Luigi Ferdinando Marsili, Geologist: From the Hungarian Mines to the Swiss Alps”. In Four Centuries of the World Geology. Ulisse Aldrovandi 1603 in Bologna, edited by Gian Battista Vai and William Cavazza, 179–186. Bologna: Minerva Edizioni.
***
Брајзах, Ернст. 2009. Историографија: стари век, средњи век, ново доба. Београд: Clio.
Васић, Вojислав Ф. и Георг В. Џукић. 1977. Орнитолошки рад грофа Алојзија Фердинанда Марсилија. Зборник Матице српске за природне науке, књ. 53, 233–253.
Грин, Кевин. 2003. Увод у археологију. Београд: Clio.
Димић, Жарко. 1999. Велики бечки рат и Карловачки мир (хронологија). Београд: Верзал прес.
Каниц, Феликс. 1985. Србија. Земља и становништво од римског доба до краја XIX века. Прва књига. Београд: Српска књижевна задруга – ИРО Рад.
Медаковић, Дејан. 1985. „Прва испитивања старина у Србији”. У Истраживачи српских старина, 154–157. Београд: Просвета.
Милинковић, Михаило. 1998. „Одељење за археологију”. У Филозофски факултет 1838–1998, 425–440. Београд: Филозофски факултет.
Палавестра, Александар. 2011. Културни контексти археологије. Београд: Филозофски факултет.
Самарџић, Никола. 2007. Прво уређење Југоисточне Европе – Карловачки мир 1699. Новопазарски зборник 30: 91–105.
Tасић, Никола. 1983. „Археологија у Србији до оснивања Српског археолошког друштва 1883”. У Споменица Српског археолошког друштва: 1883–1983, ур. Никола Тасић, 1–7. Београд: Српско археолошко друштво.
Шкаламера, Жељко. 1991. „Картографија Србије и југословенских земаља од почетка 16 до краја 19. века”. У Србија и суседне земље на старим географским картама, ур. Драгослав Срејовић, 55–166. Београд: Српска академија наука и уметности.
##submission.downloads##
Objavljeno
Kako citirati
Broj časopisa
Sekcija
Licenca
Ovaj rad je pod Creative Commons Autorstvo-Deli pod istim uslovima 4.0 Internacionalna licenca.
ERIH PLUS - European Reference Index for the Humanities
World Cat
AnthroSerbia
