Urban research in Serbian ethnology and anthropology – from “the view from afar“ to a “subdiscipline”
DOI:
https://doi.org/10.21301/eap.v12i2.11Keywords:
ethnology and anthropology in Serbia, urban ethnology, urban anthropology, anthropology in the city, 19th-21st centuryAbstract
This paper discusses urban research in Serbian ethnology (later on also anthropology). The era from the formal institutionalization of ethnology at the turn of the twentieth century until present day is segmented into five consecutive periods: the period before 1945, years between the end of World War II and the 1970s, from the seventies until the dissolution of Yugoslavia, the 1990s and the early 2000s, and the most recent contemporary period. This approximate timeline is made having in mind the state of urban research in Serbian ethnology and anthropology in the last more than hundred years, and prevalent periodizations of the overall disciplinary history; the paper gives a chronological discussion of dominant tracks and themes of ethnological/anthropological research of the cities.
Downloads
References
Antonijević, Dragana. 2010. Ogledi iz antropologije i semiotike folklora. Beograd: Srpski genealoški centar.
Antonijević, Dragana. 2013. 'The Story of Dorćol' – The 'Jevremova - Street of Meetings' Manifestation and the Multicultural Construction of Place of Memory. Etnoantropološki problemi 8/1: 149-172.
Antonijević, Dragoslav. 1969. Etnološka strukturiranost stihijskih naselja današnje imigracije Titovog Užica. Glasnik Etnografskog instituta SANU 11-15 (1962-1966): 77-96.
Bandić, Dušan. 1979. „Neke novije promene u životu i kulturi stanovništva okoline Beograda.“ U Zbornik radova Etnografskog instituta knj. 9, ur. P. Vlahović, 1-105. Beograd: Etnografski institut SANU.
Bandić, Dušan. 1983. „Projekt 'Savremeni mitovi i rituali stanovništva Beograda'.“ U Zbornik 1. kongresa jugoslovanskih etnologov in folkloristov, ur. J. Bogataj i M. Terseglav, 510-513. Ljubljana: Slovensko etnološko društvo.
Barjaktarović, Mirko. 1957. Guča (prilog proučavanju naših varošica). Glasnik Etnografskog instituta SANU 2-3 (1953-1954): 301-312.
Blagojević, Gordana. 2012. Srbi u Solunu u prvoj polovini XX veka. Beograd: Etnografski institut SANU.
Bošković, Aleksandar. 2005. Distinguishing 'self' and 'other'. Anthropology and national identity in former Yugoslavia. Anthropology Today 21/2: 8-13.
Brumen, Borut. 1994. Evropske urbane študije pred durmi posturbanosti. Etnolog 4: 19-34.
Cvijić, Jovan. 1987. Balkansko poluostrvo. Beograd: SANU, Književne novine i Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Čolović, Ivan. 1995. Selo i grad u delu Tihomira Đorđevića. Glasnik Etnografskog instituta SANU 44: 23-30.
Dimitrijević, Vera. 1938. Papudžijstvo u Skoplju. Glasnik Etnografskog muzeja 13.
Divac, Zorica, ur. 2002. Običaji životnog ciklusa u gradskoj sredini. Beograd: Etnografski institut SANU.
Dušanić, Svetislav. 1937-1939. Svadbeni običaji u Prištini – 'boja'. Etnolog 10-11: 220-223.
Dušković, Vesna. 1984. Kafići kao mesta društvenog okupljanja u gradu. Etnološke sveske 5: 39-44.
Đorđević, Ivan. 2004. Ulična proslava Nove godine u Beogradu. Glasnik Etnografskog instituta SANU 52: 81-90.
Đorđević, Tihomir. 1922. Iz Srbije kneza Miloša. Beograd: Izdavačka knjižarnica Gece Kona.
Đorđević, Tihomir. 1934. Zle oči u verovanju muslimana u Ohridu. Glasnik Etnografskog muzeja 9.
Đorđević, Tihomir. 1984. Naš narodni život IV. Beograd: Prosveta.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka. 2012. Serbian Language in Immigration – Serbian Language Idiom. Glasnik Etnografskog instituta SANU 60/2: 187-199.
Erdei, Ildiko. 1993. Ruralno-urbani kontinuum u Pančevu u dijahronijskoj perspektivi. Glasnik Etnografskog instituta SANU 42: 115-128.
Erdei, Ildiko. 1997. Prostorno-vremenski obrasci novih političkih rituala u Beogradu: 1990-1993 (magistarski rad odbranjen na Filozofskom fakultetu u Beogradu).
Filipović, Milenko. 1927. Porodična, lična i esnafska slava u Velesu. Glasnik Etnografskog muzeja 2: 28-34.
Filipović, Milenko. 1931. Porodična slava i slične slave u Tetovu. Glasnik Etnografskog muzeja 6: 16-27.
Filipović, Milenko. 1934. Stari zanati i esnafi u Velesu.“ Glasnik Etnografskog muzeja 9.
Gavrilović, Ljiljana. 1984. Korzo. Etnološke sveske 5: 33-37.
Gavrilović, Ljiljana. 2015. Mogućnost Trećeg: nematerijalna kulturna nasleđa Grada. Glasnik Etnografskog instituta SANU 63/1: 78-83.
Godina, Maja. 1980. Maribor 1919-1941. Oris družabnega življenja. Maribor: Obzorja.
Gorunović, Gordana. 2003. “Prostorno-fizičke i društvene karakteristike pančevačkog naselja Misa Vinogradi.” U Tradicionalno i savremeno u kulturi Srba, ur. D. Radojičić, 197-220. Beograd: Etnografski institute SANU
Gorunović, Gordana. 2007. Srpska etnologija i marksizam: naučno delo Špire Kulišića. Beograd: Srpski genealoški centar.
Gupta, Akhil i James Ferguson. 1992. Beyond Culture, Space, Identity, and the Politics of Difference. Cultural Anthropology 7/1: 6-23.
Hadži Vasiljević, Jovan. 1932. Vranjska gradska narodna nošnja ranijih godina. Glasnik Etnografskog muzeja 7: 6-31.
Jaffe, Rivke i Anouk De Koning. 2015. Introducing Urban Anthropology. New York: Routledge.
Jovanović, Milka. 1984. „Stalno praćenje promena u narodnoj kulturi – preobražaj prigradskih naselja (Etnografski institut SANU 1976-1980).“ U Zbornik radova Etnografskog instituta knj. 14-16, ur. P. Vlahović, 11-15. Beograd: Etnografski institut SANU.
Kohlmann, Theodor i Hermann Bausinger, ur. 1985. Großstadt. Aspekte empirischer Kulturforschung. Berlin: Museum für deutsche Volkskunde.
Kojić, Branislav. 1970. Varošice u Srbiji XIX veka. Beograd: Građevinska knjiga.
Kostić, Cvetko. 1957. Postanak i razvitak 'čaršije'. Glasnik Etnografskog instituta SANU 4-6 (1955-1957): 123-150.
Kostić, Cvetko. 1982. Grad i vreme: osnovi sociologije grada. Beograd: Vuk Karadžić.
Kovač, Senka i Jelena Kovač. 2010. Vračarska dvorišta u prvoj deceniji XXI veka: arhitektonsko-antropološko istraživanje susedskih odnosa. Antropologija 10/2: 9-23.
Kovačević, Ivan. 1982. Urbani rituali – tri ogleda iz urbanog folklora. Kultura 57/58: 254-271.
Kovačević, Ivan. 1984. Tri elementa kafanskog folklora – dizanje, kucanje i razbijanje čaša. Glasnik Etnografskog instituta SANU 33: 79-84.
Kovačević, Ivan. 2001. Istorija srpske etnologije II: pravci i odlomci. Beograd: Srpski genealoški centar.
Kovačević, Ivan. 2007. Antropologija tranzicije. Beograd: Srpski genealoški centar.
Kovačević, Ivan. 2015. Istorija srpske antropologije. Beograd: Filozofski fakultet – Odeljenje za etnologiju i antropologiju – Studio Dosije.
Kremenšek, Slavko. 1965. Kulturna podoba železničarskega naselja na robu Ljubljane pred prvo vojno. Etnološki pregled 6-7: 81-88.
Kremenšek, Slavko. 1970. Ljubljansko naselje Zelena jama kot etnološki problem. Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti.
Kremenšek, Slavko. 1980. Uvod v etnološko preučevanje Ljubljane novejše dobe. Ljubljana: PZE za etnologijo Filozofke fakultete Univerze Edvarda Kardelja.
Kremenšek, Slavko. 1994. Slovenska etnologija in mesta. Etnolog 4 (1994): 9-16.
Lang, Milan. 1911-1914. Samobor. Narodni život i običaji. Zbornik za narodni život i običaje Južnih Slavena knj. 16, 17, 18, 19.
Lučić-Todosić, Ivana. 2002. Od trokinga do tvista – igranke u Beogradu od 1945-1963. Beograd: Srpski genealoški centar.
Lukić-Krstanović. 1992. Srbi u Kanadi – život i simboli identiteta. Beograd: Etnografski institut SANU.
Lukić-Krstanović, Miroslava. 1995. Masovna politička okupljanja – priče iz života. Glasnik Etnografskog instituta SANU 44: 221-232.
Lukić-Krstanović, Miroslava, i Mladena Prelić. 2016. „Jovan Cvijić, antropogeografska škola i naučne politike Etnografskog instituta SANU u periodu 1947-1990.“ U Jovan Cvijić i srpska etnologija i antropologija, ur. M. Matić, M. Prelić i M. Pišev, 149-184. Beograd: Etnografski muzej, Etnografski institut SANU i Filozofski fakultet.
Lukić Krstanović, Miroslava i Zorica Divac. 2012. Programiranje nematerijalnog kulturnog nasleđa grada. Glasnik Etnografskog instituta SANU 60/2: 9-23.
Ljuboja, Gordana. 1984. Pravci urbane antropologije. Etnološke sveske 5: 5-10.
Ljuboja, Gordana. 1984a. Susedski odnosi na Dorćolu (magistarski rad odbranjen na Filozofskom fakultetu u Beogradu).
Malešević, Miroslava. 1984. Prijem u pionirsku organizaciju. Etnološke sveske 5: 73-82.
Milenković, Miloš. 2016. Povratak nasleđu: ogled iz primenjene humanistike. Beograd: Filozofski fakultet – Odeljenje za etnologiju i antropologiju – Centar za antropologiju javnih i praktičnih politika.
Milojević, Borivoje. 1913. Rađevina i Jadar (Naselja srpskih zemalja knj. 9). Beograd: Srpska kraljevska akademija. .
Mušović, Ejup. 1979. Etnički procesi i etnička struktura stanovništva Novog Pazara. Beograd: Etnografski institut SANU.
Naumović, Slobodan. 2008. „Dangerous Liaisons and Never-Еnding Stories: The Politics of Serbian Ethnology and Anthropology in the Interesting Times of Yugoslav Socialism.“ U Studying Peoples in the People's Democracies II, ur. V. Mihailescu i dr., 211-260. Berlin: LIT Verlag.
Nikolić, Desanka. 1995. 'Čaršija' – počeci urbanizacije u Srbiji u XIX veku. Glasnik Etnografskog instituta SANU 44: 85-92.
Nikolić, Vlad. M. 1927. Ćilimarstvo u Knjaževcu. Glasnik Etnografskog muzeja 2: 55-58.
Niškanović, Miroslav. 2016. „'Naselja srpskih zemalja/Naselja i poreklo stanovništva' – kapitalni projekat za proučavanje migracija i porekla stanovništva na južnoslovenskom prostoru.“ U Jovan Cvijić i srpska etnologija i antropologija, ur. M. Matić, M. Prelić i M. Pišev, 115-136. Beograd: Etnografski muzej, Etnografski institut SANU i Filozofski fakultet.
Pavković, Nikola, Dušan Bandić, Ivan Kovačević. „Težnje i pravci razvoja etnologije u SR Srbiji (1945-1983).“ U Zbornik 1. kongresa jugoslovanskih etnologov in folkloristov, ur. J. Bogataj i M. Terseglav, 107-122. Ljubljana: Slovensko etnološko društvo.
Pavlović, Aleksandar. 2006. Beogradski auto-klub (1922-1941). Beograd: Srpski genealoški centar.
Pavlović, Mirjana. 1991. Srbi u Čikagu – problem etničkog identiteta. Beograd: Etnografski institut SANU.
Pavlović, Mirjana. 2012. Srbi u Temišvaru. Beograd: Etnografski institut SANU.
Petrović, Petar Ž. 1957. Raška – antropogeografska i etnološka monografija varošice. Glasnik Etnografskog instituta SANU 2-3 (1953-1954): 213-256.
Prado, Giuliana, i Italo Pardo. 2013. Urban Anthropology. Urbanities 3/2: 80-110.
Prelić, Mladena. 2006. „Prvih šezdeset godina Etnografskog instituta SANU (1947-2007) – osvrt na pređeni put.“ U Slike kulture nekad i sad, ur. Z. Divac, 9-24. Beograd: Etnografski institut SANU.
Prelić, Mladena. 2008. “Ethnographical Institute of the Serbian Academy of Sciences and Arts (SASA) in Search of the Lost Subject of Serbian Ethnology: From Ethnos to Ethnic Identity.” U Studying Peoples in the People's Democracies II, ur. V. Mihailescu, I. Iliev, S. Naumović, 261-284. Berlin: LIT Verlag.
Prelić, Mladena. 2013. „Etnički identitet Srba u Budimpešti i okolini: Istraživanja Etnografskog instituta SANU.“ U Etnologija Srba u Mađarskoj: stanje i perspektive, ur. P. Lastić i D. Radojičić. Beograd: Etnografski institut SANU.
Prica, Ines. 1991. Omladinska potkultura u Beogradu: simbolička praksa. Beograd: Etnografski institut SANU.
Prica, Ines. 2004. Etnologija postocijalizma i prije ili: Dvanaest godina nakon 'Etnologije socijalizma i poslije'. Etnološka tribina 27-28/34-35: 9-22.
Prošić-Dvornić, Mirjana. 2006. Odevanje u Beogradu u XIX i početkom XX veka. Beograd: Stubovi kulture.
Prošić-Dvornić, Mirjana. 2008. „Serbian Village Culture: The Meeting Point of American Anthropology and Serbian Ethnology.“ U Studying Peoples in the People's Democracies II, ur. V. Mihailescu, I. Iliev, S. Naumović, 353-380. Berlin: LIT Verlag.
Radović, Srđan. 2011. History, Memory and Representations of Jajce's Heritage – a Biography of a Town Revisited. Ethnologia Balkanica 15: 143-158.
Radović, Srđan. 2013. Grad kao tekst. Beograd: Biblioteka XX vek.
Radović, Srđan. 2016. Grad, ulice i krajolici kao teme etnoantropološkog istraživanja nakon 'Ulica moga grada'. Narodna umjetnost 53/2: 79-96.
Ravnik, Mojca. 1981. Galjevica. Ljubljana: Partizanska knjiga.
Rihtman-Auguštin, Dunja. 1988. Etnologija naše svakodnevice. Zagreb: Školska knjiga.
Rihtman-Auguštin, Dunja. 2001. Etnologija i etnomit. Zagreb: Naklada Publica.
Ristivojević, Marija. 2014. Beograd na 'novom talasu': muzika kao element konstrukcije lokalnog identiteta. Beograd: Srpski genealoški centar.
Simić, Marina. 2014. Kosmopolitska čežnja: etnografija srpskog postsocijalizma. Beograd: Fakultet političkih nauka – Čigoja štampa.
Sinani, Danijel. 2013. The restoration of public celebrations of municipal 'slavas' and religious festivals in Belgrade as a symbolic demarcation between political systems. Antropologija 1: 23-37.
Sinani, Danijel, ur. 2013a. Urbani kulturni identiteti i religioznost u savremenom kontekstu. Beograd: Srpski genealoški centar.
Slavec Gradišnik, Ingrid. 2000. Etnologija na Slovenskem: med čermi narodopisja in antropologije. Ljubljana: Založba ZRC.
Stajić, Mladen. 2010. Urbana legenda o duhu u jagodinskom Zavičajnom muzeju. Etnološko-antropološke sveske 16: 9-25.
Trifunoski, Jovan. 1957. Varošica Kruševo. Glasnik Etnografskog instituta SANU 4-6 (1955-1957): 185-202.
Urošević, Atanasije. 1931. Gnjilane. Glasnik Srpskog geografskog društva 17: 38-51.
Vlahović, Petar ur. 1984. Zbornik radova Etnografskog instituta knj. 14-16. Beograd: Etnografski institut SANU.
Vučinić, Vesna. 1995. Antropologija u 'divljim' naseljima: pogled na Staro Sajmište u Beogradu. Glasnik Etnografskog instituta SANU 44: 168-184.
Vučinić, Vesna. 1999. Prostorno ponašanje u Dubrovniku. Beograd: Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Vučinić, Vesna i Smiljana Antonijević. 1998. Društvena funkcija i simbolika beogradskog korza u vreme Kraljevine Jugoslavije (1931-1941). Glasnik Etnografskog instituta SANU 47: 85-101.
Vučinić-Nešković, Vesna. 2012.„How Unlisted Used Abandoned Public Spaces in Belgrade: An Anthropological Deliberation on Three BITEF Performances. Etnološko-antropološke sveske 20/9: 77-104.
Vučinić-Nešković, Vesna i Jelena Miloradović. 2006. Corso as a Total Social Phenomenon: The Case of Smederevska Palanka, Serbia. Ethnologia Balkanica 10: 229-250.
Zlatanović, Sanja. 2008. The Literary Opus of Bora Stanković and The Construction of Local Identity. Ethnologia Balkanica 12: 147-166.
Zlatanović, Sanja. 2015. Grad u Srbiji i Bugarskoj: komparativno iščitavanje aktuelnih procesa. Glasnik Etnografskog instituta SANU 63/1: 9-17.
Žikić, Bojan. 2006. Antropologija AIDS-a: rizično ponašanje intravenskih korisnika droge. Beograd: Srpski genealoški centar.
Žikić, Bojan. 2007. Kognitivne 'priče za dečake': urbani folklor i urbana topografija. Etnoantropološki problemi 2/1: 73-107.
Žikić, Bojan. 2011. Poimanje kulturnog identiteta, kulturnih vrednosti i društvenog reda u Beogradu na početku XXI veka. Antropologija 11/2: 9-40.
Žikić, Bojan i Marija Ristivojević. 2013. „Beograd kao kulturni simbol: mogući temat etnološkog i antropološkog proučavanja u okviru pokušaja formulisanja predloga za 'Beogradske studije'.“ U Urbani kulturni identiteti i religioznost u savremenom kontekstu, ur. D. Sinani, 29-48. Beograd: Srpski genealoški centar.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
ERIH PLUS - European Reference Index for the Humanities
World Cat
AnthroSerbia
