On some theoretical and methodological issues in researching the Roma population in sociology and ethnology/socio-cultural anthropology. The example of an ongoing research project in Serbia

  • Miloš Milenković Department of Ethnology and Anthropology Faculty of Philosophy University of Belgrade
  • Isidora Jarić Department of Sociology Faculty of Philosophy University of Belgrade
  • Valentina Sokolovska Department of Sociology Faculty of Philosophy University of Novi Sad
DOI: https://doi.org/10.21301/eap.v9i4.3
Keywords:
interdisciplinarity, multidisciplinarity, methodology, reflexivity, ethnography, fieldwork, quantitative/qualitative, statistics, identity, sociology, ethnology/socio-cultural anthropology, Serbia, Roma people

Abstract

The paper considers theoretical and methodological problems noted during the research project “Social and cultural potentials of the Roma ethnic community in Serbia” undertaken during 2013 and 2014. These problems point to an extant yet latent tension between the anthropological and the sociological approaches to the researched reality, with special emphasis on the antirealist tradition of the former and the empiricist “realist” tradition of the latter in the Serbian academic tradition of these disciplines. The paper considers how standard issues connected to methodological aspects of this primarily sociological research project (choice of topic, creation of sample, the making of field instruments, selection of informants, communication in the field, use of field assistants, data analysis and the making of the manuscript) diffract through the prism of theoretically disputable concepts of identity, ethnicity, assimilation and essentialization, which are subject to continuing questioning in anthropological theoretical and empirical research. The experience of conducting research together displays a set of methodological defaults on the anthropological and a set of theoretical defaults on the sociological side, followed by research renunciations and interpretative tensions and frustrations that arise from them, so it can be used as a guide to understanding disciplinary differences and similarities, especially when planning cooperation on a global level as well as in the local research context. Aside from this, the indivisibility of theoretical and methodological structures and the huge influence of theory on method, as demonstrated by the research itself, is considered, with implications for understanding theoretical and methodological issues which are bigger than the two disciplines in question. It is concluded that, for pragmatic reasons, multidisciplinary research of this type must be designed to suppress the theoretical ambitions of anthropology as well as the methodological ambitions of sociology.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Antonijević, Dragana. 2009. “Okviri proučavanja ličnih i porodičnih priča o materijal-nom gubitku i porazu”. Etnoantropološki problemi n.s. 4 (1): 13-35.
Banić-Grubišić Ana. 2011. “Jedna drugačija gastarbajterska priča - Romi gastarbajteri transnacionalna manjina u transmigraciji”. Etnoantropološki problemi n.s. 6 (4): 1035-1054.
Bat-Ami Bar. 1994. "Marginality and Epistemic Privilege". U: Alcoff Linda. i Elizabeth Potter (prir.). Feminist Epistemologies, 83-100. London - New York: Routledge.
Bernard, Allan et al. 1984. “The Problem of Informant Accuracy: The Validity of Retrospective Data”. Annual Review of Anthropology 13: 495-517.
Bolčić S. i A. Milić (ed.j. 2002. Srbija krajem milenijuma: Razaranje društva, promene i svakodnevni život. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Bolčić, S. (ed.) 2002. Društvene promene i svakodnevni život: Srbija početkom devedesetih. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beo-gradu.
Bošković, A. 2013. “Antropologija i demografija”. Stanovništvo 51(2): 83-94.
Crenshaw, Kimberle Williams. 1991. “Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics and Violence Against Women of Color”. Stanford Low Review 43 (6): 1241-1300.
Cvejić, S. (ed.) 2010. Suživot sa reformama: Građani Srbije pred izazovima "tranzicijskog" nasleđa. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu i Čigoja štampa.
Čobanović, K., V. Sokolovska, i E. Nikolić-Đorić. 2009.” Statistička analiza istraživa¬nja multikulturalnosti u Vojvodini”. Teme 33(4): 1481-1499.
Čobanović, K. and V. Sokolovska. 2010. "Use Statistical Methods in Sociology". In Peter Kovacs (ed). Challenges for Analysis of the Economy, the Businesses, and Social Progress, 879-892. Segedin: Unidocument Kft.
Đorđević, B. D. 2001. "Romska" anketa. Iskustva. Izveštaji. Preporuke. Niš: Komrenski sociološki susreti.
Đorđević, B. D. 2004. Romi od zaboravljene do manjine u usponu. Niš: Odbor za gra-đansku inicijativu.
Đurić-Milovanović, Aleksandra. 2010. “Multikulturalizam i religijski pluralizam - Rumuni nazareni kao manjina manjine u Vojvodini”. Religija i tolerancija 8 (14): 357-374.
Đurović, B. 2002. “Socijalna i etnička distanca prema Romima u Srbiji”. Facta universitatis - series: Philosophy, Sociology and Psychology 2 (9): 667-681.
Fassin, Didier. 2011. “Policing Borders, Producing Boundaries: The Governmentality of Immigration in Dark Times”. Annual Review of Anthropology 40: 213-226.
Franceško, M. Mihić, V. i J. Kajon. 2006. “Socijalna distanca i stereotipi o Romima kod dece novosadskih osnovnih škola”. Psihologija 39 (2): 167-182.
Golubović, Z., Spasić, I. i Pavićević, Đ. 2003. Politika i svakodnevni život: Srbija 1999-2002. Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju.
Gredelj, S. 1988. “Društvo, javnost i sociologija”. Sociološki pregled 22 (3): 271-296.
Ilić, Vladimir. 2013. “Različita shvatanja posmatranja u sociologiji i antropologiji”. Sociologija 55 (4): 519-540.
Janack, Marianne. 1997. “Standpoint Epistemology Without the ‘Standpoint’? An Examination of Epistemic Privilege and Epistemic Authority”. Hypatia 12: 125-139.
Jarić, Isidora. 2005. “U kandžama izneverenih očekivanja”. Filozofija i društvo 27: 75-87.
Jarić, Isidora. 2008. “Generacija R - iz perspektive mladih”. Etnoantropološki problemi. n.s. 3 (3): 203-221.
Jarić, Isidora. 2014. Javni i skriveni kurikulumi srednjoškolske nastave sociologije: Obrazovne reforme u Srbiji (1960-2006). Beograd: Filozofski fakultet.
Jarić, Isidora. 2013. “Konstruisanje hegemonih ženskih rodnih uloga u srpskom/jugoslovenskom ženskom časopisu Bazar”. Sociološki pregled 47 (3): 401-437.
Kovač, Senka i Miloš Milenković. 2006. “Ponovljene studije u antropologiji: fan Bek vs. Griol”. Antropologija, br. 2, 89-109.
Kovač, Senka. 2007. Marsel Griol i naučna preispitivanja na kraju dvadesetog veka. Beograd: Muzej afričke umetnosti.
Kovačević, Ivan. 2001. Istorija srpske etnologije: Pravci i odlomci. Beograd: Srpski genealoški centar.
Kovačević, Ivan. 2006. “Individualna antropologija ili antropolog kao lični guslar”. Etnoantropološki problemi n.s 1(1): 17-34.
Kuper, Adam. 2003. “The Return of the Native”. Current Anthropology 44 (3): 389-402.
Kuwayama, Takami. 2003. “‘Natives’ as Dialogic Partners: Some Thoughts on Native Anthropology”. Anthropology Today 19 (1):8-13.
Lazar Z., i V. Sokolovska. 2012. “Saradničke mreže u sociologiji i njihove osnovne karakteristike u Srbiji”. Sociološki pregled 46 (1): 3-15.
Lazić M., Mrkšić D., Vujović S., Kuzmanović B., Gredelj S., Cvejić S., Vuletić V. 1994a. Razaranje društva: Jugoslovensko društvo u krizi 90-ih. Beograd: Filip Višnjić.
Lazić, M. 1994. Sistem i slom: Raspad socijalizma i struktura jugoslovenskog društva. Beograd: Filip Višnjić.
Lazić, M. 2005. Promene i otpori: Srbija u transformacijskim procesima. Beograd: Filip Višnjić.
Lazić, M. 2011. Čekajući kapitalizam: nastanak novih klasnih odnosa u Srbiji. Beograd: Službeni glasnik.
Lazić, M. (ed.) 2000. Račiji hod: Srbija u transformacijskim procesima. Beograd: Filip Višnjić.
Leve, Lauren. 2011.” Identity”. Current Anthropology 52 (4): 513-535.
Levy, S. P. and S. Lemeshow. 1999. Sampling of Populations. Methods and Applications. New York: John Wiley and Sons.
Lukić, R. 1961. “Odnos između marksističke i buržoaske sociologije”. Sociologija 2: 23-34.
Mandić I. 2012. “Problem obrazovanja Roma u Srbiji”. Norma 17 (2): 247-256.
Merton, Robert. 1998. O teorijskoj sociologiji. Beograd: Plato.
Miladinović S. 2008. „Etnička i socijalna distanca prema Romima“. Sociološki pregled 42 (3): 417-437.
Milenković, Miloš. 2003. Problem etnografski stvarnog: Polemika o Samoi u krizi etnografskog realizma. Beograd: Srpski genealoški centar.
Milenković, Miloš. 2006. „Idealni etnograf“. Glasnik Etnografskog instituta SANU LIV: 161-172.
Milenković, Miloš. 2007. Istorija postmoderne antropologije: Teorija etnografije. Beograd: Srpski genealoški centar.
Milenković, Miloš. 2008. „Da li je etnografija deo antropologije ili je antropologija deo etnografije?“ Etnoantropološki problemi n.s. 3 (1): 275-278.
Milenković, Miloš. 2013a. Antropologija multikulturalizma: Od politike identiteta ka očuvanju kulturnog nasleđa. Beograd: Srpski genealoški centar.
Milenković, Miloš. 2013b. „O očuvanju nacionalnog identiteta i kulturne baštine u evropskim integracijama. Osnovne zablude i značajnije mogućnosti“. Etnoantropološki problemi n.s. 8 (2): 453-470.
Milenković, Miloš. 2013c. „O izvorima antirealističkog pogleda na relativizam u sociokulturnoj antropologiji“ . Antropologija, br.3, 27-47.
Milić, A. (ed.) 2004. Društvena transformacija i strategije društvenih grupa: svako dnevica Srbije na početku trećeg milenijuma. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Mingming, Wang. 2012. “The Third Eye: Towards a Critique of ‘Nativist Anthropology’”. Critique of Anthropology 22 (2): 149-174.
Mitrović, Aleksandra. 1998. “Brak i porodični odnosi kao činioci društvenog položaja Roma”. Sociologija 40 (2): 279-290.
Mitrović, Aleksandra. 1991. “Teorijska polazišta istraživanja etničkih grupa - romska populacija”. Socijalna politika 46 (1/2): 93-100.
Mitrović, Aleksandra. 1996. “Problemi školovanja Roma”. Nastava i vaspitanje 4(4/5): 680-692.
Mullings, Leith. 2005.” Interrogating Racism: Toward an Antiracist Anthropology”. Annual Review of Anthropology 34: 667-693.
Nedeljković, Saša. 2012. “Biografija kao paradigma etničke i nacionalne emancipacije - životna priča Crnogorca iz Lovćenca kao izvor za proučavanje etniciteta i nacionalizma Crnogoraca u Vojvodini”. Etnoantropološki problemi n.s. 7 (2): 539-560.
Nedeljković, Saša. 2014. “Power in powerlessness: strategies for climbing the social ladder utilized by minority groups in Serbia”. Mei Zhong fa luping lun = US-China Law Review 11(7): 888-910.
Okamoto, Dina and Cristina G. Mora. 2014. “Panethnicity”. Annual Review of Sociology 40: 219-239.
Pišev M. 2010. “Ko je ko u Kraljevini SHS - formalna analiza Cvijićeve rasprave o jedinstvu Južnih Slovena”. Etnoantropološkiproblemi, n.s. 5 (2): 55-79.
Popović i Ranković. 1981. Teorije i problemi društvenog razvoja. Beograd: BIGZ.
Popović M., Bogdanović M., Petrović R., Blagojević M., Milić A., Grbić V., Bolčić S., Raduški N. 2009. “Romi na etnodemografskoj karti Srbije”. Zbornik Matice srpske za društvene nauke 126: 41-54.
Republički zavod za statistiku. 2010. Romi u popisu. Probni popis stanovništva, domaćinstva i stanova 1-15. novembra 2009.
Rus, V. 1981. “Jugoslovenska sociologija između politizacije i socijalizacije”. Sociologija 23 (3-4): 215-227.
Salamone, Frank A. 1977. “The Methodological Significance of the Lying Informant”. Anthropological Quarterly 50 (3): 117-124.
Simonović, Dubravka i Miloš Milenković. 2008. “Ponovno promišljanje šeme "sredstava-kao-ciljeva". Metodološki potencijali društveno angažovanog istraživanja”. Etnoantropološki problemi n.s. 3 (1): 205-228.
Sokolovska, V. 2008. “Istraživanje akulturacionih procesa u Vojvodini na osnovu mešovitih brakova”. Sociološki pregled 42 (3): 325-341.
Sokolovska, V. 2010. Akulturacija etničkih grupa u Vojvodini. Novi Sad: Mediterran Publishing.
Sokolovska, V. 2010a. “Očuvanje identiteta i tradicije nacionalnih zajednica u Vojvodina”. U Kolektivna dinamika etničkih zajednica u Vojvodini, Marinković (ur.), 81-100. Novi Sad: Mediterran Publishing.
Susevska L., N. Olumcev, M. Saveska, i H. Kadri. 2011. “Prisustvo poremećaja aktivnosti i pažnje u odnosu na određene sociodemografske karakteristike”. Aktuelnosti iz neurologije, psihijatrije i graničnih područja 19 (2): 2-6.
Šic, Alfred. 1998. "O višestrukim stvarnostima". U Interpretativna sociologija, Spasić, I. (prir). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Sušnjić, Đ. 1961. „Izvodi iz diskusije na Bledskom savetovanju jugoslovenskog udruženja za sociologiju“ . Sociologija 2: 35-45.
Šuvar, S. 1977. Škola i tvornica: U susret reformi odgoja i obrazovanja. Zagreb: Školska knjiga.
Todorović, Dragan. 2013. “Bibliografija niške romološke škole 2011-2013”. Teme 37 (4): 2027-2041.
Todorović, Dragan. 2011. “Romi na Balkanu i u Srbiji”. Teme 35 (4): 1137-1174.
Tomanović, S. (ed.) 2006. Društvo u previranju: Sociološke studije nekih aspekata društvene transformacije u Srbiji. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu.
van de Port, Matijjs. 1999. “‘It Takes a Serb to Know a Serb’. Uncovering the roots of obstinate otherness in Serbia”. Critique of Anthropology 19 (1): 7-30.
Vujović, S., Džuverović B., Petrović J., Mrkšić D., Goati V. 1991. Srbija krajem osamdesetih: Sociološko istraživanje društvenih nejednakosti i neusklađenosti. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Vujović, Sreten (ed.) 2008. Društvo rizika: Promene, nejednakosti i socijalni problemi u današnjoj Srbiji. Beograd: Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Žikić, Bojan. 2007.” Antropološko proučavanje marginalnih društvenih grupa - metodologija terenskog rada”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu 71: 39-52. Županov, J. 1983. Marginalije o društvenoj krizi. Zagreb: Globus.
Published
2014-12-08
How to Cite
Milenković, Miloš, Isidora Jarić, and Valentina Sokolovska. 2014. “On Some Theoretical and Methodological Issues in Researching the Roma Population in Sociology and Ethnology/Socio-Cultural Anthropology. The Example of an Ongoing Research Project in Serbia”. Issues in Ethnology and Anthropology 9 (4), 879-900. https://doi.org/https://doi.org/10.21301/eap.v9i4.3.
Issue
Vol 9 No 4 (2014): Issues in Ethnology and Anthropology
Section
Scientific Articles
Copyright (c) 2014 Miloš Milenković, Isidora Jarić, Valentina Sokolovska

All articles in Issues in Ethnology and Anthropology are published under the terms of the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License which allows authors and users to copy, distribute, transmit and adapt the article under the same conditions as in the licence.

The CC BY SA license permits non-commercial and commercial re-use of an open access article, as long as the author is properly attributed.

Copyright on any research article published by Issues in Ethnology and Anthropology is retained by the author(s).

Authors grant to the Issues in Ethnology and Anthropology the right to publish the article, to be cited as its original publisher in case of reuse, and to distribute it in all forms and media. Copyright and source must be acknowledged and a link must be made to the article's DOI.

 

Most read articles by the same author(s)

1 2 > >>