Polno selektivni abortusi u Crnoj Gori – pravno-antropološka analiza

Apstrakt

U izrazito maskulinoj patrijarhalnoj kulturi tradicionalnog crnogorskog društva dobijanje potomstva bio je jedan od ključnih razloga za stupanje u brak, a porodilje su se nalazile pod snažnim pritiskom zajednice da rode muško dete. O raširenosti kulta muškog deteta u crnogorskom patrijarhalnom društvu svedoče različiti etnografski zapisi, a o njegovoj istrajnosti govore i savremene antropološke studije. Kako Crna Gora danas predstavlja jednu od država sa najneuravnoteženijim odnosom broja novorođenih muških i ženskih beba, nameće se potreba za antropološko-pravnom analizom pitanja selektivnih abortusa. Nakon antropološke analize društveno-istorijskih okolnosti favorizovanja muškog deteta, kao i savremenih manifestacija ovog fenomena, rad razmatra pravnu perspektivu pitanja selektivnih abortusa. Pravna dimenzija abortusa obuhvata širok normativni okvir, a osnovno pitanje tiče se granice pravne zaštite u ovoj oblasti, odnosno limita upliva države u ličnu sferu čoveka i građanina. Pravni segment analize će obuhvatiti i osvrt na uticaj krivičnopravne zaštite na ovu polemiku i to kroz prizmu krivičnog dela nedozvoljenog prekida trudnoće iz čl. 150 Krivičnog zakonika Crne Gore. Imajući na umu domete prava na život, porodicu i reprodukciju, te da je prekid trudnoće motivisan izborom pola po pravilu zabranjen, a da je ta praksa rasprostranjena, pretpostavka je da su formalnopravne mogućnosti za rešavanje ovog problema ograničene. Kako je reč o društvenoj pojavi u kojoj se prelamaju osetljiva pravna, lična, kulturna, verska, politička, društvena, kao i moralna pitanja, u radu se razmatraju modaliteti delovanja u cilju suzbijanja te prakse.